Coca-Cola
Coca-cola (w USA, Kanadzie, Australii i Wielkiej Brytanii powszechnie znana jako coke) to marka bezalkoholowego napoju gazowanego firmy The Coca-Cola Company. Powstała pod koniec XIX wieku i jest obecnie jedną z najpopularniejszych marek na świecie. Od 1960 roku charakterystyczny kształt butelki jest także prawnie zastrzeżony. Skład Coca-coli: woda, cukier, dwutlenek węgla, a dodatkowo: karmel E150d (jako barwnik), kwas ortofosforowy (E338, jako regulator kwasowaści), aromaty, kofeina. Bardzo podobny skład ma napój Pepsi-Cola. Coca-cola jest jedną z ikon kultury masowej XX wieku.
Historia
Reklama Coca-coli z
1900 roku
Coca-cola została wynaleziona przez J. S. Pembertona, aptekarza z Atlanty, w 1886 roku. Był to jego drugi napój na bazie liści koki i orzechów koli (pierwszy nosił nazwę Pemberton’s French Wine Coca). Początkowo sprzedaż coca-coli nie była rentowna, jednak po przejęciu jej przez Asy Candlera (który w 1893 roku rejestruje oficjalnie markę) i jego sprawnym zabiegom marketingowym napój staje się hitem, a zyski ze sprzedaży sięgają pięćdziesięciu milionów dolarów w 1912 roku. Po śmierci Candlera w 1929 roku firma The Coca-Cola Company zostaje sprzedana grupie biznesmenów, a na jej czele staje wkrótce Robert Woodruff, który kieruje spółką do śmierci w 1985 roku.
W 1906 roku rozpoczęła się ekspansja firmy poza USA. Coca-cola trafia na Kubę i do Panamy.
Coca-cola pojawiła się w butelkach w 1894 roku za sprawą dwóch przedsiębiorców, którzy otrzymali od Asy Candlera prawa do rozlewania napoju za cenę symbolicznego jednego dolara. W 1955 roku coca-cola pojawia się także w puszkach.
Napój trafił nawet do ChRL, gdzie w 1978 roku władze chińskie zezwoliły na jego sprzedaż.
W 1985 roku firma próbowała zmienić formułę napoju. Po wielu przygotowaniach wprowadzono ją na rynek, jednak na skutek protestów przywrócono poprzednią recepturę coca-coli i sprzedawano równocześnie z nową pod nazwą „Coca-Cola Classic”. Ostatecznie nowa formuła napoju nie przyjęła się i została wycofana przez koncern.
Coca-Cola w Polsce
Zakład Coca-Cola w Warszawie
Do Polski napój trafił w 1957 roku. Został wstępnie zaprezentowany na Targach Poznańskich, a jego dostępność była początkowo ograniczona wyłącznie do sklepów sprzedających za waluty. W 1972 roku dzięki umowie między władzami PRL-u a koncernem rozpoczęto produkcję w kraju i zwiększono dystrybucję. Coca-cola produkowana była na amerykańskiej licencji przez warszawskie zakłady piwowarskie. Obecnie produkcja napoju odbywa się w trzech zakładach: w Staniątkach (koło Niepołomic, kilkanaście km od Krakowa), w Łodzi i w Radzyminie (k. Warszawy). Do Coca-Cola HBC Polska należy również rozlewnia wód butelkowanych w Tyliczu. Łącznie zakłady zatrudniają ponad 2 800 pracowników, a od 1991 roku inwestycje w Polsce przekroczyły 500 mln dolarów.
Składniki
Dwa składniki, które odróżniają coca-colę (i podobne do niej napoje, określane w Polsce colami) od innych napojów gazowanych pochodzą od liści koki oraz owoców koli. Jej specyficzny smak pochodzi od mieszanki cukru oraz ekstraktów otrzymywanych z wanilii, pomarańczy i cytryny. Pozostałe składniki mają znikomy wpływ na smak napoju.
Wysoce rafinowany ekstrakt z liści koki to kokaina. Dawniej przy produkcji wykorzystywano liście koki, przez co kokaina występowała w śladowych ilościach. Obecnie zmieniono proces tak, że pomimo wykorzystania koki, nie ma śladu kokainy w napoju. [1]
Skład: woda, cukier, dwutlenek węgla, karmel amoniakalno-siarczynowy E 150 d (barwnik), kwas ortofosforowy (regulator kwasowości), aromaty, kofeina.
Krytyka
Symbol amerykańskiego imperializmu
Polski poeta, Adam Ważyk, w socrealistycznym okresie swojej twórczości poświęcił Coca-Coli wiersz Piosenka o Coca-Cola[2]
| „ |
Dobrze wam było pić Coca-Cola
Po Coca-Cola błogo, różowo
|
” |
Jan Pietrzak w swoim programie z 1972 przypomniał, że napój nazywano niegdyś w Polsce stonką w płynie.
Kontrowersje
Firma oskarżana jest o działania sprzeczne z prawami człowieka, m.in. w Kolumbii (współpraca z bojówkami AUC) [3], Indiach (rabunkowe osuszanie i zanieczyszczenie gleby, nieprzestrzeganie norm toksykologicznych w produktach) [4] [5] [6], Turcji (nielegalne rozbicie protestów pracowniczych w mieście Dudullu) [7]. Przeciwko Coca-Cola Company toczy się obecnie proces przed amerykańskim sądem, o odszkodowania dla ofiar w Kolumbii. [8]
Galeria
|
|
Puszka Coca-Coli light z Tunezji
|
|
